WSZYSTKO O STOPIE TWOJEGO DZIECKA

…A jeśli nie widzicie postępów kontrolna wizyta u lekarza: USG stawów, sprawdzenie poziomu wit. D, A – to pierwsze kroki w diagnostyce.

NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ ???

• PO URODZENIU – DO PIERWSZYCH KROKÓW: nóżki są przykurczone do ciałka, a ich kształt to lit. „O” – czyli szpotawość. Stópka kieruje się do wewnątrz – a ich część podeszwowa, wyścielona tłuszczykiem jest płaska.
• I ROK: To czas kiedy Dziecko postawi I-wsze kroki – musi to robić samodzielnie. Nie prowadzajmy Dziecka, to utrudnia jego start, ponieważ nie kształtują się mięśnie odpowiedzialne za równowagę (nóg i brzuszka). WAŻNE: prowadzanie Dziecka zanim jego ciało powie TAK, może spowodować zmiany w bioderka, a przez pociąganie za rączki przyczynić się do dysfunkcji barków.

ABY „POMÓC W CHODZENIU” ćwiczenia mięśni nóżek, brzuszka + plecy + boczki (czyli stabilizacja centralna). TUTAJ ŚWIETNIE SPRAWDZAJĄ SIĘ ĆWICZENIA NIESTABILNE: na piłce rehabilitacyjnej, na dysku sensomotorycznym.

A jeśli nie widzicie postępów kontrolna wizyta u lekarza: USG stawów, sprawdzenie poziomu wit. D, A – to pierwsze kroki w diagnostyce.

Dziecka nóżki nadal w fizjologicznej szpotawości – a stópka jest płaska

• DWA LATKA – tu zdrowe Dziecko już chodzi. Nóżki z „O” przechodzą w „X” – czyli fizjologiczną koślawość kolan. UWAGA!!! To o czym rzadko się mówi: uwagę należy zwracać na stęp (to okolica kostek – Achillesa) – buty powinny ją stabilizować – ALE MUSICIE WIEDZIEĆ, ŻE KOŚLAWOŚĆ TAK SAMO DOTYCZY KOLAN – JAK I STĘPU (więc od dziś nie mówimy, że Dziecko ma koślawe nóżki – koniecznie trzeba to różnicować). Na stópkach jeszcze jest tkanka tłuszczowa, więc jeszcze obserwujemy płaskostopie, ale paluszki już powinny układać się „do przodu” (przestają kierować się do środka). TO BARDZO WAŻNE DLA CHODU DZIECKA: powinno wybijać się z PAUCHA.
• TRZY LATKA: nadal utrzymuje się koślawość – nadal płaskostopie …

 ALE UWAGA!!! Koślawość kolan u dziecka, może wyjść poza normę. DLATEGO TRZEBA TO KONTROLOWAĆ!!! Mierzyć. Co pół roku. Kiedy stanie prosto i złączy kolanka, wg norm odstęp między kostkami stóp nie powinien być większy niż 5 cm. ALE ZNÓW UWAGA!!! Jeśli widzimy, że Dziecko ma nadwagę, słabsze mięśnie lub niestabilność stawów – to trzeba mu pomóc.

 NIE CZEKAJMY AŻ DZIECKO WYROŚNIE:

Kiedy Dziecko jest w koślawości – nie wolno mu siadać w literę W – sadzamy po turecku lub nóżki prosto. W koślawości należy wzmacniać struktury wewnętrzne nóg, które są wydłużone – ćwiczenia koniecznie. NA FIZJOLOGICZNĄ STOPĘ PŁASKĄ: rolowanie piłeczki językowej pod stopą, chodzenie po macie językowej, podnoszenie „chusteczki” z podłogi nóżką (świetny pomysł na zawody Rodzinne)

•  CZTERY LATKA: Tu stopa płaska powinna znikać, a na stopie powinniśmy zacząć obserwować wysklepione łuki. JAK TO SPRAWDZIĆ W DOMU? BADANIA RODZINNE W DOMU: nasmarujcie stópki oliwką, odbijcie je na kartce papieru. Podczas stania, stopa powinna opierać się na pięcie, pierwszej i piątej głowie kości śródstopia. Jeśli u Dziecka nie ma łuku podłużnego, wzmacniamy ćwiczenia, aby budować mięśnie części podeszwowej. Tu pomoże fizjoterapeuta.
• 5 LAT: Tu stopa powinna być ukształtowana – i kolanka i stęp też powinny być już ustawione prawidłowo. To właśnie ten moment, kiedy nie widzimy NORMY: włączamy ćwiczenia, masaże, wspomagamy indywidualizowanym bucikiem – i kiedy wychwycimy problem w wieku 5-lat, to większość przypadków kończymy sukcesem. Do 7-go roku życia, jeśli nie ma ograniczeń zdrowotnych, z Dziecka aparatem ruchu można „Zrobić” prawie wszystko.

BO POWYŻEJ LAT 7:

Chód powinien być stabilny i pewny – jeśli wszystko poszło dobrze, to tutaj możemy już nosić każdy typ obuwia (w granicach rozsądku – nie możemy patrzeć na baleriny) – dobrze ukształtowane stópki, świetnie poradzą sobie z wysokim obcasem na wyjątkowe okazje.

2. JAKIE BUTY DLA DZIECKA?

PRZY ZAKUPIE BUTÓW ZWRACAJCIE UWAGĘ NA:

• Rozmiar powinien być dostosowany do długości stopy-za małe buty zniekształcają stopę; po nowe buty należy wybrać się koniecznie z dzieckiem (nie z „patyczkiem”).
• Czubki/noski muszą być nie tylko odpowiednio szerokie, ale także wysokie, by nie ugniatały palców- palce powinny mieć z przodu na tyle dużo miejsca, by mogły się swobodnie poruszać (pamiętajcie – prawidłowo przetaczająca się stopa to ta, która wybija się z paluszka – do tego będziemy dążyć, kiedy Dziecko zacznie pewnie chodzić.
• PODESZWA: antypoślizgowa (bezpieczeństwo) – ale przede wszystkim elastyczna – która nie blokuje przetaczania stopy.
• Wzmocniony (usztywniony) zapiętek, ściśle obejmujący piętę i nie za niski, (ale nie musi sięgać za kostkę!)-zapobiega przekrzywianiu się pięty na boki podczas chodzenia. Po wewnętrznej stronie musi być gładki (nie powinno być nierówności, zszyć, sklejeń).
• Buty dla dzieci powinny być wykonane z naturalnych materiałów (skóra) i przewiewnych tkanin – NIE ZAPACAĆ
• Buty Dziecka nigdy nie powinny być po „tzw. Starszym bracie” – to może powodować „dziedziczenie wady” (żartobliwa przenośnia – ale logiczna: buty faktycznie zapamiętują kształt – więc zapamiętują też wady

JAK NOSIĆ BUTY?

Po twardych nawierzchniach – nigdy na boso. Pamiętać o tym, żeby ćwiczyć stópki, wzmacniać czucie głębokie. Kiedy tylko możliwe biegi na boso po piasku.

MY REKOMENDUJEMY BUT AURELKA – właściciel systemu EL-BUT współpracuje z nami w zakresie konstrukcji tego obuwia, współpracuje z kadrą medyczną, jest otwarty na wszelkie zmiany. I to zadecydowało o cenie – właśnie JAKOŚĆ. Podeszwa VIBRAM – w której stopa pięknie się przetacza. Mamy możliwość przygotowania obcasu Thomasa, wyrównania skrótu, dołączenia wkładki do buta. Buty AURELKA wspierają stopę dziecka w rozwoju części podeszwowej, czasem mamy problem z tęgością – ale to regulujemy w Aurelce wiązaniem. No i oczywiście stabilny zapiętek, pomaga, kiedy musimy go zmodyfikować w przypadku koślawości kolan lub gdy musimy zastosować indywidualną wkładkę ortopedyczną. Ma nie profilowaną podeszwę – co w przypadku kształtowania się stopy ma znaczenie. Różne rodzaje zapięć dają możliwość dobrego dopasowania do tęgości stópki (a but musi dobrze się trzymać stóp).

3. JAK ĆWICZYĆ Z DZIECKIEM ? JAKIE RADY NA FIZJOLOGICZNE USTAWIENA Z KTÓRYCH DZIECKO MUSI WYROSNĄĆ ?

• PŁASKOTOPIE:

– rolowanie piłeczki pod stopą, masaż stópek rankiem i po kąpieli, ze starszymi dziećmi podnoszenie elementów stópką z podłogi, chodzenie w wielu kierunkach (na paluszkach, na piętkach, na zewnętrznych i wewnętrznych krawędziach – w ramach zabawy, podczas spacerków). Mata jeżykowa oraz piłeczki jeżykowe, świetnie działają na czucie głębokie i bardzo ważne: rozluźnianie rozcięgna podeszwowego, które jest powięzią decydującą w przyszłości o braku halluxów, ostrogi piętowej, palców młoteczkowatych czy też zdrowiu ścięgna Achillesa. Te ćwiczenia wzmacniają też struktury stępu, dzięki czemu unikać będziemy jego koślawości.

• KOŚLAWOŚĆ I SZPOTAWOŚĆ KOLAN:

– kolano to staw, które stabilizowane jest od góry przez mięśnie ud, od dołu łydki. Dlatego w ćwiczeniach należy uwzględniać właśnie te struktury – ale dookoła J PROSTYM JĘZYKIEM:

Kiedy nóżki ustawią się w X: wewnętrzne struktury nóżek są rozciągnięte – i trzeba je „skrócić” – czyli wzmocnić, budować; zewnętrzne natomiast są skrócone – wiec trzeba je rozluźnić. Basen, rolowanie nóżek, ćwiczenia z taśmą, na piłce świetnie się tu sprawdzą.

Co jakiś czas na naszym profilu podajemy przykłady ćwiczeń – ale z doświadczenia wiemy, że najskuteczniejsze ćwiczenia które może wykonać Mama – Tata z Dzieckiem, to te które są ułożone indywidualnie, kiedy sprawdzimy wszystkie taśmy anatomiczne Dziecka, i pokażemy Rodzicom, które należy podciągać – które wzmacniać – które rozluźniać.

• KIEDY DZIECKO NIERÓWNO OBCIĄŻA JEDNĄ ZE STRON – LUB CIĄGNIE NÓŻKĘ „ZA SOBĄ” (to Wasze najczęstsze pytanie – szczerze: to dla nas nowość: najczęściej obserwowaliśmy pytania o koślawość i stopę płaską). TEORIA: takie zjawiska towarzyszą nieharmonijnemy rozwojowi lewej i prawej strony. Zazwyczaj jest to związane z tym, że po jednej stronie „coś się przykurczyło” (medycznie: funkcjonalny skrót) – który rozprowadzamy ćwiczeniami, terapią manualną. Rzadziej są to problemy wadliwego ustawienia kości/stawy – ponieważ to kontrolujecie z ortopedą USG. Ale ten problem nie rozwiążemy „na odległość” – tu musimy zbadać cały aparat ruchu Dziecka i znaleźć przyczynę. Dopomóc często w pierwszej fazie, poznać strukturę manualne czasem. Po to aby pokazać Rodzicom i nauczyć jak „poddają” się tkanki miękkie ich Dziecka (to nie bajki – to naprawdę nietrudne jeśli się zaangażujemy)
• KIEDY DZIECKO NIE CHODZI SAMODZIELNIE: już wyżej troszkę na ten temat powiedzieliśmy. Wtedy (jeśli z bioderkami wszystko jest ok) wzmacniamy mięśnie brzuszka oraz mięśnie nóżek, miednicy. Tzw. Ćwiczenia stabilizacji centralnej, nie tylko pomogą w pierwszych krokach, ale zabezpieczą na lata kręgosłup Waszego Dziecka.

4. CHODZENIE NA PALCACH U DZIECKA?

To temat również częsty w naszych gabinetach. Tu po pierwsze dobra diagnostyka bioderek Dziecka oraz ocena funkcjonalna aparatu ruchu. Koniecznie trzeba wykluczyć poważne problemy.

Kiedy układ kostny jest w porządku – ponownie wracamy do tkanek miękkich. Dziecko kiedy się rodzi, różki ma skurczone (podobnie jak w życiu płodowym) w wyniku czego skracają się funkcjonalnie struktury tylnej taśmy kończyn dolnych (to tylko brzmi poważnie). To oznacza, że tylne struktury mięśniowo – powięziowe trzeba rozluźnić (często dot. to Achillesów, czasem wyższych partii łydki lub uda), ale w takich przypadkach trzeba szybko Dziecku pomóc – opracować ćwiczenia, pomóc manualnie lub innymi technikami fizjoterapeutycznymi, aby jak najszybciej postawić Dziecko na piętkach. DLACZEGO? Podczas chodzenia na palcach ciało pochyla się do przodu, przeciążone jest nie tylko przodostopie – ale również kolana, miednica i kręgosłup. W tym przypadku nie podamy Wam ćwiczeń (pozwólcie – z odpowiedzialności). Często wystarcza nam 1 – dwie wizyty, diagnoza + ćwiczenia i ocena funkcjonalna… Nasz ciągły kontakt kiedy ćwiczycie samodzielnie – a kiedy nie pomaga, wówczas pracować musimy wspólnie.

W ZAMIAN ZA BRAK ĆWICZEŃ WIEDZA DLA MAM: to samo dzieje się z Waszą strukturą, kiedy wykonujecie pracę siedzącą (nogi są zgięte – i się do tego przyzwyczajają). Podobnie jeśli chodzicie dużo na wysokich obcasach – skraca się taśma tylna ciała – a przednia wydłuża. Kiedy „wyskoczycie z obcasów” wasz Achilles jest skrócony, ciągnie nie tylko struktury łydki, ale i rozcięgna podeszwowego. POCIĄGA ZA PALCE! I to jest najczęstsza przyczyna halluxów i innych zniekształceń palców(młotkowate). Nie tylko za ciasne buty.

5. JAK OBCINAĆ PAZNOKCIE U DZIECKA?

Jak obcinamy paznokcie, ważne aby robić to „na prosto” – nie zaokrąglajcie brzegów. Nie za krótko – po bokach powinno zostać część paznokcia „białego” – czyli tego który nie jest przyklejony. Unikamy w ten sposób wrastania paznokcia. Jeśli powtarza się stan zapalny, natychmiast zgłoście się do gabinetu podologicznego (piszemy bez zbędnej przesady i paniki) – w początkowej fazie problem rozwiąże się tzw. tamponadą. Gdy przeczekamy, paznokieć zaczyna rosnąć krzywo – wrasta w wał okołopaznokciowy. A to jest bardzo, bardzo dokuczliwy problem i rozwiązanie nie jest już tak komfortowe. DLATEGO TEŻ BUTY  powinny mieć szerokie noski – wpływa to też na zdrowie paznokci.

text:Dr Spondylus