Cukrzyca

Miało być o żywieniu w sporcie, ale znów nie mogę przejść obok tak  bardzo aktualnego tematu. Cukrzyca.

14 listopada obchodziliśmy Światowy Dzień Walki z Cukrzycą.

Mogłabym w skrócie napisać: cukrzyca to cichy zabójca i niestety tak jest . Nasz styl życia, pośpiech, pęd życia, pogoń za sukcesami, wieczna gonitwa nie pozwalają nam się zatrzymać i zastanowić oraz zadać pytanie : kiedy to ja ostatni raz robiłam sobie badania kontrolne ? Dobre pytanie nie pamiętam nie mam czasu, takie są odpowiedzi zazwyczaj .

Definicja  cukrzycy wg WHO

(łac. diabetes mellitus) jest grupą chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta trzustki.”

Na podstawie danych rozliczeniowych porad lekarskich oraz leków refundowanych ustalono liczbę osób chorujących na cukrzycę w Polsce w 2013 roku na 2,17 mln osób (1,22 mln kobiet oraz 0,96 mln mężczyzn), co stanowi 5,6% łącznej liczby mieszkańców Polski. Jest to 6,1% kobiet oraz 5,1% mężczyzn. WHO przewiduje iż te liczby są mocno niedoszacowane i prognozuje na 2025 liczba chorych będzie blisko 300 mln.

Te dane pomimo iż są z 2013 roku są zatrważające, ile osób jeszcze nie wie o tym iż choruje na cukrzycę?.  Przewlekła, nieleczona cukrzyca prowadzi do licznych powikłań i nie tylko w obrębie jamy brzusznej. Te schorzenie: to liczne powikłania naczyniowe (angiopatie) , nerkowe, oczne tzw. retinopatie. Dlatego tak ważne są kontrole o okulisty. Dno oka to jedno z pierwszych miejsc, w których widać iż cukrzyca zaczyna siać spustoszenie.

Schorzenie to występuje pod 2 postaciami:

Cukrzycy typu I insulinozależnej.

Cukrzycy typu 2 czasami określana,  jako starcza. I tu pragnę się zatrzymać . Czy aby na pewno wieku starczego. Myślę, że te czasy minęły. Coraz młodsze społeczeństwo dowiaduje się o swoim schorzeniu. W Polsce około 6% populacji w tym 75% z tego to ludzie około 40 lat.

Wpływ na to ma wiele czynników, za które po części  sami jesteśmy odpowiedzialni.

• Aktywność fizyczna na poziomie 0
• Złe nawyki żywieniowe
• Pośpiech, przewlekły stres, które to poniekąd wymuszają punkt powyżej
• Starzenie się społeczeństwa
• Poprawa diagnostyki, lepsza dostępność, badania przesiewowe oraz szybsza wykrywalność.

Jeśli jesteś osobą z ryzyka, czyli :

• twoje BMI jest pow. 25 kg/m2

• w rodzinie występuje cukrzyca
• twoja aktywność fizyczna to przejście z domu do garażu i z miejsca parkingowego do biura
• twoje ciśnienie jest już nadciśnieniem 140/90 mm Hg
• twój lipidogram błaga o litość : trójglicerydy swoim wysokim poziomem porażają a cholesterolu HDL próżno szukać
• cierpisz na  PCOIS

to powinnaś/powinieneś kontrolnie badać poziomy cukru nawet częściej niż raz na rok.

Najważniejszą rolą w zapobieganiu 

cukrzycy lub trzymaniu w ryzach jest żywienie. Od tego nie da się uciec. To jedyny sposób łagodzenia łagodnych zaburzeń gospodarki węglowodanowej lub stanowi uzupełnienie leczenia farmakologicznego.

Osoby cierpiące na cukrzycę to często osoby z nadwagą wynikającą z nadmiaru spożywanych kalorii względem zapotrzebowania  a do tego dochodzi często brak ruchu . Te dwie rzeczy często nakręcają następne np. insulinooporność. Dlatego też w prowadzeniu pacjenta z cukrzyca potrzebne jest dążenie do :

• obniżenia masy ciała poprzez właściwy ujemny bilans kaloryczny jak również odpowiedni rozkład makroskładników a w  szczególności węglowodanów. I to o nie jest największe halooo. Ano nie powinniśmy się ich bać . Mam tu oczywiście na myśli węglowodany złożone, choć wiem że wielu termin węglowodany kojarzy się tylko ze słodyczami. W diecie cukrzycowej nie powinno zabraknąć węglowodanów złożonych o przedłużonym czasie uwalniania, nie powodującym nagłego skoku poziomu glukozy we krwi.  Tych skoków nasza trzustka nie lubi
• Indeks glikemiczny , ładunek glikemiczny – dwa pojęcia ,którymi także powinno się kierować przy dobieraniu produktów dla osiągnięcia optymalnej kontroli glikemii
• Pamiętajmy o diecie bogatej w błonnik pokarmowy. Dlatego w diecie nie powinno zabraknąć produktów z pełnego ziarna , np. kasze, pieczywo wielozbożowe z niskim IG , warzywa, owoce.
• Regularność posiłków
• Systematyczna aktywność fizyczna

W leczeniu  żywieniowym cukrzycy typu 2 z nadbagażem w postaci insulinooporności niestety  sama zmiana nawyków żywieniowych nie daje długotrwałych efektów i konieczne jest włączenie aktywności fizycznej odpowiednio dostosowanej do możliwości osoby.

Kończąc można podsumować w krótkim zdaniu iż w większym stopniu rozwój cukrzycy typu 2  jest zależna poniekąd jest zależna od nas samych, od naszego stylu, życia, sposobu odżywiania, kontroli a raczej ich braku. Tak naprawdę są to czynniki, nad którymi jesteś sam/sama w stanie zapanować a przynajmniej mieć nad nimi kontrolę

NIE POZWÓL ABY TEN CICHY ZABÓJCA ZAATAKOWAŁ CIEBIE I ODEBRAŁ TOBIE KOMFORT ORAZ  RADOŚĆ ŻYCIA!!!

W artykule zaczerpnięto informacje z następujących źródeł

1. „Żywienie człowieka zdrowego i chorego  2” Redakcja naukowa Marian Grzymistowski , Jan Gawęcki
2. „Żywienie człowieka Podstawy nauki o żywieniu   Redakcja naukowa Jan Gawęcki
3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Cukrzyca

text: mgr Jmg-dietetyk Joanna Głuszyk – dietetyk, instruktor nordic-walking