Statystyczny człowiek wypowiada średnio około 16 tysięcy słów dziennie. Komunikacja werbalna jest niezbędna, by móc efektywnie wzajemnie się porozumiewać. W trakcie mówienia oczekujemy, że zostaniemy wysłuchani, nasze słowa trafią do odbiorcy, zostaną zrozumiane i ostatecznie wywołają konkretne reakcje.
Słuch zalicza się do 5 podstawowych zmysłów, takich jak smak, węch, wzrok i dotyk. Narząd słuchu daje nam możliwość odbierania dźwięków z otaczającego nas świata. Wydawałoby się, że nie ma nic prostszego niż słuchanie naszego partnera, dziecka czy sąsiadki spotkanej na ulicy. W rzeczywistości umiejętność słuchania okazuje się umiejętnością rzadko spotykaną. Słuchać, to nie to samo, co słyszeć. Słuchać, to rozumieć i dawać temu wyraz. Często nie doceniamy znaczenia tej umiejętności, koncentrując się na własnych wypowiedziach. Tymczasem słuchanie wymaga wielu ważnych umiejętności i dużej koncentracji, a brak zainteresowania aktywnym słuchaniem, powierzchowne skupianie się na osobie mówiącej i jej słowach prowadzi do zakłócenia procesu komunikacji.
Na czym polega aktywne słuchanie?
Po pierwsze: Pozwól swojemu rozmówcy na dokończenie jego wypowiedzi, nie kończ za niego zdania, oddaj mu przestrzeń i czas do namysłu.
Po drugie: Zachęcaj swojego rozmówcę do mówienia, daj do zrozumienia, że to, co mówi, jest ważne i wartościowe, czyniąc to w sposób pozawerbalny poprzez uśmiech, spojrzenie, gest akceptacji.
Po trzecie: Nie oceniaj, nie krytykuj, zachęcaj do pełniejszej wypowiedzi. Sprawdzaj, czy dobrze zrozumiałeś wypowiedź, stosując parafrazę – powtarzaj swoimi słowami fragmenty wypowiedzi, by upewnić się, że dobrze zrozumiałeś.
Po czwarte: Nie rozwiązuj za rozmówce problemów, tylko wspieraj wypowiadającego w dochodzeniu do własnego rozwiązania. Zadawaj pytania otwarte, zachęcające do dłuższej wypowiedzi, czyli takie, na które odpowiedzią nie będą zwykłe „tak” lub „nie”.
Po piąte: Nawet gdy rozmówca podnosi głos, zachowaj spokój. Gdy stykamy się z agresywnym sposobem komunikacji, zwykle budzą się w nas reakcje obronne z takim samym ładunkiem emocjonalnym.
Każdy człowiek przy odrobinie wysiłku może zmienić się w aktywnego słuchacza, dając sobie tym samym szanse na lepsze poznanie drugiego człowieka. Dobra komunikacja to dobre relacje z partnerem, dzieckiem, przyjaciółmi. Umiejętność aktywnego słuchania sprzyja większej otwartości i szczerości podczas rozmowy.
text: Mediator Anna Franecka
