„Nie takie ważne, żeby człowiek dużo wiedział, ale żeby dobrze wiedział, nie żeby umiał na pamięć, a żeby rozumiał, nie żeby go wszystko troszkę obchodziło, a żeby go coś naprawdę zajmowało.” Janusz Korczak
Motoryka to nic innego jak rozwój ruchowy dziecka. Możemy ją podzielić na: motorykę dużą i motorykę małą. Motoryka duża to wszystkie te ruchy które angażują całe ciało – np.: bieganie, chodzenie, jazda na rowerze. Natomiast motoryka mała to ruchy palców i dłoni, czyli te ruchy które wymagają on działającego skupienia i koncentracji uwagi. I właśnie ona odpowiedzialna jest za przygotowanie ręki do nauki pisania w pierwszych klasach szkoły podstawowej. Obie współgrają ze sobą, jedna ma wpływ na drugą. Aby obie dobrze funkcjonowały, najpierw należy zadbać o wszechstronny rozwój motoryki dużej czyli szeroko pojętą aktywność ruchową. Poprawnego chwytu narzędzia pisarskiego uczymy już od najmłodszych lat. Niepoprawność chwytu u dziecka korygujemy wówczas, gdy zaczyna się ono interesować rysowaniem, ma to miejsce na tzw. etapie bazgroty. Nie należy tego bagatelizować, gdyż złe nawyki bardzo trudmo jest wyeliminować na dalszych etapach, kiedy nagle będziemy je prosić aby trzymało kredkę taki i tak, gdy do tej pory nie przeszkadzało to nam.
Do rozwoju motoryki małej wykorzystywać możemy każdą codzienną sytuację, nie trzeba wymyślać niewiadomo jakich działań.
Działania, zabawy, które wzmocnią dłoń dziecka to np.: zabawy z plasteliną, ciastoliną, masą solną czy ciastem na pierogi czy ciasteczka. Fajną zabawą dla milusińskich jest również pisanie placem po piaski, soli, mące, rysowanie kredą, rysowanie patykiem po ziemi. Niezastąpione są również czynności związane z krojeniem owoców czy warzyw – małe dzieci posługują się nożem plastikowym, a te starsze małym nożem z zaokrąglonym końcem. Wiadomo, że nie będzie to idealne krojenie, ale trening czyni mistrzem, i aby dziecko się szybko nie zniechęciło chwalmy je za to, że jest zaradne i samodzielne, a w delikatny sposób naprowadzajmy je na prawidłowe trzymanie noża.
Innymi zabawami w kuchni mogą być najpierw zabawy w przesypywanie z ręki do ręki bułki tartej, mąki, cukru czy kaszy, a w dalszych etapach rysowanie na ich powierzchni różnych wzorów, figur itp. . można również kupić specjalny piasek kinestetyczny. Doskonałym ćwiczeniem na rozwijanie motoryki małej jest również malowanie farbami, ale nie przy użyciu pędzla lecz palcami. Innym rodzajem zabaw wpływających na rozwój motoryki małej są „zabawy masujące” – w miseczkach umieszczamy różne ziarna, w każdej inne, np.: groch, ryż, kasza manna, kasza gryczana, dzieci zanurzają dłonie w miseczce, przecierają je, badają fakturę znajdujących się w niej ziaren. Ta zabawa ma również wpływ na doskonalenie chwytu pęsetkowego, który jest bardzo ważny przy prawidłowym trzymaniu narzędzi pisarskich. Nieodzownym działaniem w rozwijaniu motoryki małej są wszelkie zabawy z nożyczkami. W początkowej nauce posługiwania się nożyczkami ważnej jest aby dziecko samo trzymało nożyczki, a w późniejszym etapie – to jak wycina. I nie możemy zapominać aby przede wszystkim były to odpowiednie, bezpieczne nożyczki dla malca. W dalszym etapie rozwijania i doskonalenia motoryki proponujemy zabawy z wydzierankami z papieru, wyklejankami i naklejankami – kolorowy papier do tych zabaw dziecko nie tnie nożyczkami, ale wydziera paluszkami, drze kartkę na drobne kawałeczki. Nie możemy zapomnieć również o wszelkich zabawach z nawlekaniem – koralików, makaronu czy guzików. Sporo frajdy mają również dzieci bawić się folią bąbelkową, kiedy mogą z niej „strzelać”.
„Jestem nie po to, aby mnie kochali i podziwiali, ale po to, abym ja działał i kochał.
Nie obowiązkiem otoczenia pomagać mnie, ale ja mam obowiązek troszczenia się o świat, o człowieka”
Janusz Korczak
Możemy wyróżnić następujące fazy trzymania narzędzi pisarskich:
- Chwyt cylindryczny – dziecko trzyma kredkę całą dłonią – „garścią” (do 2 r.ż.)
- Chwyt grzbietowy palcowy – wewnętrzna część dłoni skierowana jest ku dołowi (2 -3 r. ż.)
- Chwyt statyczny statywowy – dziecko chwyta kredkę wyżej, drugą ręką poprawia chwyt, palec serdeczny i mały są lekko zgięte, dłoń porusza się jak jedna całość (3 – 4 r. ż.)
- Chwyt dynamiczny statywowy – dziecko chwyta ołówek niżej, kciuk i palec wskazujący znajdują się blisko siebie, ruchy są wynikiem pracy drobnych mięśni palców i dłoni.
„Dobry wychowawca, który nie wtłacza a wyzwala,
nie ciągnie a wznosi, nie ugniata a kształtuje,
nie dyktuje a uczy, nie żąda a zapytuje
– przeżyje wraz z dziećmi wiele natchnionych chwil.”
Janusz Korczak
Text: Karolina Szczepańska
#dziecko
#rozwój
#zdrowie
#ruch
