Stopy to bardzo ważny i skomplikowany narząd w naszym ciele. Spełniają one w naszym organizmie funkcję podporowo- nośną, lokomocyjną oraz amortyzującą wstrząsy. Jedna stopa składa się z 26 kości, 33 stawów, ponad 100 ścięgien oraz 107 mięśni o łącznej długości ok. 5,7 m. Zaopatrzona jest w system żył, tętnic i nerwów. Wyróżniamy trzy główne typów stopy ze względu na ich różne kształty: rzymska, grecka, egipska.
Idealną budowę posiada stopa rzymska, która ma kształt zbliżony do prostokąta. W budowie tej stopy dwa lub trzy pierwsze palce są równej długości dzięki temu rozkład sił w stopie jest najkorzystniejszy, bardzo dobrze znosi ona duże obciążenia jak i długotrwały bezruch. Stopę taką posiada ok. ¼ Europejczyków.
Stopa grecka zwana także stopą Mortona to stopa występująca wśród Europejczyków w 1/6 populacji. Charakteryzuje się dłuższym palcem drugim co predysponuje do powstawania palców młoteczkowatych. Budowa ta powoduje, że stopa traci na wytrzymałości i stabilności.
Kolejny model stopy to stopa egipska zwana także stopą spadzistą, ponieważ najdłuższym palcem jest paluch a każdy kolejny jest krótszy
od poprzedniego. To najczęściej występująca stopa wśród Europejczyków. W stopie tej największe obciążenie spoczywa na paluchu i na śródstopiu.
Prawidłowo zbudowana stopa posiada odpowiednie wysklepienie składające się z dwóch łuków podłużnych i dwóch łuków poprzecznych.
Łuki te są odpowiedzialne za utrzymanie równowagi, nadają sprężystości krokom i amortyzują uderzenia, są dla stopy wsparciem i balansem.
Deformacje stóp uzależnione są od różnych czynników, zarówno wrodzonych, dziedziczny czy nabytych. Dotyczą one np. konsekwencji płynących z chorób kręgosłupa, kolan czy bioder, zmian w stawie skokowy, nadwagi, braku gimnastyki czy wad spowodowanych noszeniem nieodpowiedniego obuwia.
Idealny but dla naszego układu ruchowego to produkt wykonany z miękkich tworzyw, najlepiej naturalnych, oddychających (skóra), posiadający szeroki nosek , który swobodnie pomieści wszystkie palce oraz stabilny obcas o wysokości 2 do 4 cm. Jednak w dzisiejszym świecie zwłaszcza kobiety wybierają obuwie modne a niekoniecznie zdrowe. Zwłaszcza buty na wysokim obcasie posiadające wszystkie elementy sprzyjające deformacjom stóp.
Do najczęściej obserwowanych wśród społeczeństwa europejskiego deformacji stóp zaliczymy: płaskostopie poprzeczne, palce młoteczkowate, hallux valgus.
Płaskostopie poprzeczne to nic innego jak rozejście (obniżenie) się kości śródstopia a dokładnie II i III głowy kości śródstopia. Sytuacja ta doprowadza do spłaszczenia się łuku poprzecznego a w konsekwencji do jego zaniku. Na początku skutki mogą być nieodczuwalne, jednak z czasem doprowadzają do powstawania modzeli.
Modzele to nadmiernie zrogowaciały naskórek powstający na skutek nadmiernego obciążenia skóry w danym miejscu. Zazwyczaj połączone jest to z zanikiem tkanki tłuszczowej co stanowi brak warstwy ochronnej dla głów kości śródstopia powodując ich ból a nawet pieczenie. Wraz z modzelami mogą powstawać odciski, obrzęk stopy i zapalenie stawów sródstopno- paliczkowych.
Nieprawidłowe obuwie może także skutkować w powstawaniu palców młoteczkowatych i wszystkim znanego z nazwy tzw. palucha koślawego czyli halluxa.
Palce młoteczkowate powstają zazwyczaj u osób, które noszą obuwie zbyt ciasne. Przykrótkie buty powodują nacisk na palce a w konsekwencji zmianę ich układu. Schorzenie to występuje także u osób, które ciężar ciała przenoszą na przednią część stopy, dzieje się tak m.in. w przypadku noszenia butów na wysokim obcasie. Na deformację tą narażona jest także stopa typu greckiego, w której drugi palec jest dłuższy od palucha i w takich warunkach będzie ulegał podgięciu. Wygięty ku dołowi palec młotkowaty narażony jest na powstawanie odcisków, nagniotków na jego głowie czy modzeli w miejscu połączenia ze stopą. Konsekwencją jest ból, zaczerwienienie i obrzęk wokół przykurczonych stawów. Zniekształceniu temu towarzyszą także inne schorzenia np. nakładanie się palców na siebie czy palec krogulczy.
Hallux valgus czyli paluch koślawy to deformacja ,w której wiodącym czynnikiem jest genetyka ale nieodpowiednie obuwie ( wysoki obcas i wąski czubek ), nadwaga, stojący tryb życia sprzyjają i przyspieszają jej rozwój. Wada polega na stopniowym zaginaniu się palucha w stawie śródstopno- palcowym. Głowa palucha odchyla się na zewnątrz zaś jego paliczki do wewnątrz co w konsekwencji prowadzi do poszerzenia się śródstopia i powstania narośli kostnej na głowie I kości śródstopia. Podczas chodzenia zmienia się biomechanika stopy. Podczas wybicia stopy zaczynają być obciążane II i III kość śródstopia. Paluch przestaje być głównym punktem podparcia (I kość śródstopia) . Zachwiana zostaje stabilizacja stopy, osłabiają się mięśnie. Wada ta daje dolegliwości bólowe, powstają modzele na uwypuklonej kości oraz na stronie podeszwowej.
Posiadając wiedzę podaną w pigułce decyzja należy do Ciebie!
Agnieszka Furmanek Image Instytut Kosmetologii Szczecin Warszewo
Źródła:
- ryciny zaczerpnięto ze stron www
- Koselak , Podstawy podologii kosmetycznej, 2011, wyd. WSZK
- Kruczyński, A. Szulc, Ortopedia i rehabilitacja, 2015,wyd. PZWL
- Suder, Sz. Brużewicz, Anatomia człowieka,2008, wyd. W Górnicki Wydawnictwo Medyczne
- r. Dr nauk med. M. Sokołowskiej- Wojdyło, prof. nadzw. GUMed Dr med. Ewy Woś- Wasilewskiej, Podologia w praktyce. Wybrane zagadnienia, 2011, Paznokcie.pl
